دانلود اقدام پژوهي نهادينه سازي علاقه به شركت در نماز در دانش آموزان دوره ي متوسطه

دانلود اقدام پژوهي چگونه توانستم علاقه مندی به شرکت در نماز جماعت را در دانش آموزانم نهادینه سازم ؟

فرمت فایل word و قابل ویرایش

تعداد صفحات 29

قيمت 3000 تومان

قسمتی از مجموعه

چکیده:

نماز، آرام بخش روان و اطمينان دهنده قلب هاست و هرگونه يأس و نااميدى و پوچ گرايى را از انسان دور مى سازد. خداوند متعال در قرآن كريم مى فرمايد: وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي» (طه: 14)؛ نماز را براى رابطه دائمى با من و ياد من به پا داريد. اين رابطه، آدمى را از هرگونه انحراف و غفلتى بازمى دارد. نماز روح نظم و انضباط را در انسان به وجود آورده، زمينه ساز حركت تكاملى او مى شود. إِنَّ الَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لاَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ يَسْجُدُونَ»(اعراف: 206)؛ همانا مقربان درگاه پروردگارت از پرستش او سركشى نمى كنند و او را تسبيح مى گويند و براى او سجده مى كنند. پرستش، نوعى رابطه خاضعانه و ستايش گرايانه و سپاس گزارانه است كه انسان با خداى خود برقرار مى كند. اين نوع رابطه را انسان تنها با خداى خود مى تواند برقرار كند. پرستش نشان دهنده امكان و يك ميل در انسان است؛ امكان بيرون رفتن از مرز امور مادى و ميل به افق بالاتر و وسيع تر. چنين ميلى و چنين عشقى، از مختصات انسانى است. به عبارت ديگر، هدف اصلى از عبادت، راه يافتن به جوار آن كمال مطلق و هستى بى پايان و انعكاس پرتويى از صفات كمال و جمال او در درون جان است كه نتيجه اش، فاصله گرفتن از هوا و هوس ها و روى آوردن به خودسازى و تهذيب نفس است. نماز، رمز پيوند خلق با خالق است و ارتباط مستمر آنها را با خدا تضمين مى كند. نماز، طبيب انسان است و سلامتى انسان را تضمين مى كند. نماز واقعى پيوند انسان را با خدا چنان محكم مى كند كه در برابر هر كار و هر برنامه، او را حاضر و ناظر و مراقب اعمال خويش مى بيند. اين مزيت، كه خود اوج تربيت است، در نماز جماعت به بى نهايت مى رسد. نماز جماعت نهايت شكوه عبادت حق تعالى و نمايش انسجام و وحدت مسلمانان و يكپارچگى آنان در باور و عمل به اعتقادات اسلامى است. رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: اگر تعداد نمازگزاران صفوف جماعت از ده نفر فراتر رود، پاداش هر ركعت آن آن قدر زياد مى گردد كه حتى اگر تمام آسمان ها كاغذ شود و درياها مركب، و همه درختان قلم گردند و همه فرشتگان مأمور نوشتن آن، نمى توان پاداش آن را ثبت نمود و پاداش آن فقط درخور محاسبه ذات بى كران الهى است» (رضوان طلب، 1373، ص 185). نماز جماعت از يك وسيله ميان عبد و معبود فراتر مى رود و جنبه اجتماعى و سياسى و تشكل به خود مى گيرد و معنويت، تعالى اجتماعى و توسعه فرهنگ اسلامى را به دنبال مى آورد.

از سوى ديگر، مدارس به عنوان مهم ترين نهاد تعليم و تربيت، نقش بسزايى در ترويج فرهنگ و ارزش هاى اسلامى و انقلابى و ترويج فرهنگ نماز و نماز جماعت در بين نسل جوان، و تعميم آن دارند. نماز جماعت مدارس، كانون تربيت عملى فرهنگ و ارزش هاى اسلامى و محل عينيت بخشى به آموخته ها، با حضور مديران، مربيان و دانش آموزان در صف هاى منظم در درگاه حق تعالى مى باشد. انجام اعمال عبادى نماز جماعت به صورت يك دست و منظم، بيانگر اين حقيقت است كه اگر افراد مسلمان به دلخواه خود و به صورت اختيارى، همه با هم و در كنار هم براى احياى شعائر اسلامى پيش قدم شوند و مصمم به انجام آن گردند، به همين نسبت خواهند توانست در ساير امور دين پيشگام بوده و با بهره گيرى از نيروى ايمان و استعدادهاى موجود، قله هاى كمال را تسخير كنند. هرگاه اين رفتارها به صورت مداوم و مستمر صورت بگيرد، نمازگزاران از خلّاقيت ها و صفات پسنديده افراد صالح بهره برده و از آنها متأثر مى شوند؛ درنتيجه، به اصلاح و خودسازى پرداخته و اين شكوفايى را به جامعه نيز سرايت خواهند داد. نماز جماعت علاوه بر محل نيايش بودن، منبع اشاعه فرهنگ اسلامى و به نمايش گذاشتن قدرت و اقتدار امت اسلامى نيز مى باشد.

مقدمه

اسلام دين فرهنگ، و در فرهنگ اسلامى، محور اصلاحات فرهنگ سازى است. فرهنگ عصاره زندگى اجتماعى است و به وسيله فرهنگ است كه انسان از جهات مختلف با مردم پيرامونش همراهى و هماهنگى مى يابد و از مردم جوامع ديگر متمايز و مشخص مى شود. از ديدگاه اسلام، هدف از تعليم و تربيت، پرورش شوق فطرى كودك نسبت به جمال و جلال الهى، و هدف غايى آن در قرآن، پرستش اللّه و قرب الهى است. در هر جامعه اى، آموزش جامعه پذيرى، فرهنگ پذيرى، رشد و پرورش شخصيت، انسجام و وحدت، و پرورش سياسى (علاقه بند، 1387، ص 17) رسالت اصلى مراكز تعليم و تربيت مى باشد. اين مهم از طريق پوشش نيازهاى رشد و توسعه و بهبود شرايط زندگى با بهره گيرى از دانش بومى شده متناسب با فرهنگ مسلط اجتماعى (دين و فرهنگ) و تأثيرگذارى به واسطه داشتن انديشمندان و نظريه پردازان علمى و كادر آموزشى امكان پذير خواهد بود. متوليان اين امر مى كوشند با برخوردار كردن جامعه از انسان هاى توانمند و سالم و آشنا به دانش هاى بنيادين، ارزش هاى اجتماعى و نمادهاى فرهنگ اسلامى را در عين اشاعه، پويا، جامع، و درون زا نمايند كه سازوكار آن نيز آموزش و پرورش» مى باشد. آموزش و پرورش فعاليتى است مداوم و جامع، براى همه؛ براى رشد و تكامل انسان، غناى فرهنگ و تعالى جامعه (مشايخ، 1378، ص 43). بنابراين، ساخت فرهنگى هر جامعه اى ريشه در ساختار تعليم و تربيت آن جامعه دارد. آنها با برخوردارى از طرفيت انسانى خود، سعى در توليد دانش، فرهنگ سازى و ارائه خدمات دارند (پورعزت و همكاران، 1389، ص 10) و هدف اصلى آنها، توسعه اطلاعات (شخصيت سازى)، توسعه مهارت ها (ايجاد ارزش افزوده)، توسعه شخصيت (دگرگونى) و خلّاقيت و تفكر (شكوفايى استعداد) بوده و ابزار اصلى براى تأثيرگذارى بر فرهنگ و شخصيت افراد، فقط اطلاعات و الگوهاى رفتارى آنهاست. آموزش و پرورش در هر ساحت و عرصه اى كه در دستور كار قرار داشته و از طريق برنامه هاى درسى، اعم از پنهان يا آشكار، به عنوان مهم ترين محمل و وسيله آموزش به دانش آموزان عرضه مى شود، لاجرم درصدد نيل به اثربخشى يا اثرگذارى بر مخاطبان است. در عرصه هايى مانند تربيت علمى و فناورى، تربيت بدنى و زيستى، تربيت سياسى و اجتماعى، تربيت هنرى و زيباشناسى، تربيت حرفه اى و اقتصادى همانند تربيت ارزشى، اخلاقى و دينى، دغدغه اثربخشى در صدر دغدغه هاى مربيان و متوليان نظام هاى آموزشى قرار دارد.

با توجه به مطالب گفته شده، مدارس و نهادهاى فرهنگى و آموزشى به عنوان مهم ترين سازوكار جامعه براى تعليم و تربيت نسل آتى، بايد بتوانند در ايجاد دانش، بينش و نگرش نسبت به آموزه هاى دينى و ارزش هاى اسلامى و ساخت فكرى و فرهنگى آنان اثربخشى مناسبى داشته باشند. نماز ركن دين مبين اسلام، نماد ارزش هاى آن و تجلى قرب الهى، و نماز جماعت مظهر عبادت، شكوه و عظمت، وحدت و انسجام مسلمانان حول محور حبل المتين است. به عبارت ديگر، نماز عصاره فرهنگ و ارزش هاى اسلامى و نماز جماعت اوج وحدت يك نظام فكرى و اجتماعى در ابعاد مختلف است. در اسلام، نماز ستون دين معرفى گرديده و بر جماعت خواندن آن تأكيد شده است. نماز و نماز جماعت آثار و بركات زيادى دارد؛ ازجمله اينكه انسان را از معصيت بازداشته و او را در مسير تعالى نگه مى دارد. بنابراين، از مهم ترين وظايف مدارس و به ويژه مدارس متوسطه، زمينه سازى براى ارائه دانش هاى بنيادين، و تبديل آنها به ارزش و نماد عملى به منظور تربيت انسان هاى سالم (از نظر جسمى و روانى) و متخصص و متعهد در راستاى فرهنگ مسلط اجتماعى است؛ امرى كه نظام اسلامى آن را به عنوان اصلى ترين مأموريت هاى خود دنبال نموده و با انجام فعاليت هايى نظير ايجاد و تجهيز نمازخانه مراكز آموزشى، اختصاص بخشى از زمان براى حضور دانش آموزان و دبیران در نماز جماعت، و تخصيص بخشى از محتواى درسى به مباحث نماز و نماز جماعت و احكام آن و برگزارى مسابقات اذان و…، سعى در پرورش معنوى دانش آموزان دارد. اما به نظر مى رسد على رغم جديت و تلاش صادقانه متوليان در تبديل شدن اين فعاليت به يك باور قلبى و درونى شدن آن به عنوان نماد فرهنگ اسلامى، هنوز توفيقات كاملى حاصل نشده و نيازمند واكاوى عوامل مؤثر و برنامه ريزى مناسب با واقعيت هاست